هاشمی هنر | هنری از صنایع دستی اصیل ایرانی
بشقاب فیروزه کوبی، یکی از نفیس ترین و زیباترین صنایع دستی ایران است که با تلفیق هنر فلزکاری و سنگ های فیروزه، اثری بینظیر خلق می‌کند. این هنر که قدمتی طولانی در ایران دارد، امروزه نیز طرفداران بسیاری در سراسر جهان پیدا کرده است. بشقاب های فیروزه کوبی نه تنها به عنوان یک وسیله تزئینی زیبا، بلکه به عنوان نمادی از هنر و فرهنگ ایرانی در خانه ها و موزه ها جای گرفته اند.
تاریخچه و پیدایش فیروزه کوبی
هنر فیروزه کوبی، نسبتاً جدید بوده و در حدود ۸۰ سال پیش در مشهد پا به عرصه وجود گذاشت. استاد “محمدرضا حکیمان” را می‌توان بنیانگذار این هنر دانست. او با استفاده از قطعات کوچک فیروزه بر روی زیورآلاتی مانند دستبند و گل سینه، این هنر را معرفی کرد. بعد ها این هنر به اصفهان منتقل شد و در آنجا با تلفیق با هنر فلزکاری، به شکل امروزی خود یعنی فیروزه کوبی بر روی ظروفی مانند بشقاب، گلدان و … رسید.
مراحل ساخت بشقاب فیروزه کوبی
ساخت یک بشقاب فیروزه کوبی، فرآیندی دقیق و زمان‌بر است که نیازمند مهارت و دقت فراوان است. این مراحل به طور خلاصه شامل موارد زیر است:
تهیه زیرساخت
ابتدا زیرساخت بشقاب از جنس فلز مس یا برنج ساخته می‌شود. این زیرساخت باید کاملاً صاف و بدون نقص باشد.
چسباندن فیروزه
قطعات کوچک سنگ فیروزه با استفاده از چسب مخصوص بر روی سطح بشقاب چسبانده می‌شوند. هنرمند باید با دقت و ظرافت، قطعات فیروزه را به گونه‌ای کنار هم قرار دهد که کمترین فاصله بین آنها وجود داشته باشد.
پرداخت و صیقل
پس از چسباندن فیروزه‌ها، سطح کار با استفاده از ابزارهای مخصوص پرداخت و صیقل داده می‌شود تا سطحی صاف و براق پیدا کند.
لاک زدن
در نهایت، برای محافظت از فیروزه‌ها و افزایش براقیت کار، سطح بشقاب با لاک مخصوص پوشانده می‌شود.
انواع بشقاب فیروزه کوبی
بشقاب‌های فیروزه کوبی در اندازه‌ها و طرح‌های مختلفی ساخته می‌شوند. برخی از آنها دارای طرح‌های سنتی و اسلیمی هستند و برخی دیگر طرح‌های مدرن‌تری دارند. همچنین، کیفیت و نوع فیروزه استفاده شده نیز در قیمت و ارزش نهایی بشقاب تأثیرگذار است. فیروزه نیشابور به عنوان مرغوب‌ترین نوع فیروزه شناخته می‌شود.
نکات مهم در خرید بشقاب فیروزه کوبی
- کیفیت فیروزه: به رنگ، شفافیت و یکدستی فیروزه‌ها دقت کنید.
- نحوه چیدمان فیروزه: قطعات فیروزه باید به صورت منظم و بدون فاصله زیاد کنار هم قرار گرفته باشند.
- کیفیت زیرساخت: زیرساخت فلزی باید بدون نقص و خوردگی باشد.
- پرداخت و صیقل: سطح کار باید صاف و براق باشد.
نگهداری از بشقاب فیروزه کوبی
برای حفظ زیبایی و دوام بشقاب فیروزه کوبی، نکات زیر را رعایت کنید:
- از قرار دادن آن در معرض نور مستقیم خورشید و رطوبت زیاد خودداری کنید.
- برای تمیز کردن آن از یک دستمال نرم و خشک استفاده کنید.
- از تماس آن با مواد شیمیایی و شوینده‌های قوی خودداری کنید.
در نتیجه
بشقاب فیروزه کوبی، با زیبایی خیره‌کننده و قدمت تاریخی خود، می‌تواند زینت‌بخش خانه‌های شما باشد و جلوه‌ای از هنر اصیل ایرانی را به نمایش بگذارد. این اثر هنری، هدیه‌ای ارزشمند و ماندگار نیز به شمار می‌رود.